Dünyaca ünlü Köse Fasulyesinde düşüş
Dünyaca ünlü Köse Fasulyesinde düşüş
Kilosu 400 TL’den 175 TL’ye geriledi
Haberanahtarı/İSTANBUL
Gümüşhane’nin Köse bölgesinde yetiştirilen ve gerek aromasıyla gerekse de lezzetiyle dünya genelinde ün kazanan Köse kuru fasulyesi, bu yıl üreticisini ekonomik anlamda zorluyor. 2024’ün Ekim ayında hasadı yapılan fasulye, sezon başında kilogramı 400 TL gibi yüksek fiyatlardan alıcı bulurken, son haftalarda bu rakam 175 TL’ye kadar gerilemiş durumda.
Köse fasulyesi; ince kabuğu, kısa sürede pişmesi, yüksek protein oranı ve lezzetiyle yalnızca iç pazarda değil, yurtdışında da tercih edilen bir ürün olarak öne çıkıyor. Ancak tüm bu özelliklerine ve coğrafi işaretli yapısına rağmen, fiyatlardaki bu sert düşüş üreticilerin yüzünü güldürmedi. Ekonomistler, yaşanan bu düşüşün temel nedenini dış pazardan gelen düşük maliyetli fasulye ithalatına bağlıyor. Fasulye, özellikle bu yıl Kırgızistan ve Çin gibi ülkelerden yüksek miktarda Türkiye’ye giriş yaptı. Bu durum yerel üretimin maliyetleriyle rekabet edemeyen üreticiyi doğrudan etkiledi.
“İthalat yerli üreticiyi ezdi”
Ediz, ayrıca ithalat politikalarının gözden geçirilmesi gerektiğini, aksi takdirde önümüzdeki yıllarda Köse fasulyesinin yok olma tehlikesiyle karşı karşıya kalabileceğini belirterek, özellikle yerel yöneticileri coğrafi işareti olan kuru fasulyeye sahip çıkamaya davet etti.
Fasulye üreticisi Dursun Ali Ediz, durumu şu sözlerle değerlendirdi, “Yıl boyunca emeğimizi verdik, Köse’nin rakımı yüksek topraklarında her taneye gözümüz gibi baktık. Ekim ayında 400 liradan başlayan fiyatlar, şimdi 175 liraya kadar düştü. Sebebi çok açık, Yurt dışından gelen ucuz fasulye! Özellikle
Kırgızistan’dan ithal edilen ürünler, bizimle aynı kalitede olması söz konusu bile değil ama fiyatı bizden çok düşük. Bu da piyasayı altüst etti. Üretici kazanamazsa, bu işin sürdürülebilirliği kalmaz.”
Ediz, ayrıca ithalat politikalarının gözden geçirilmesi gerektiğini, aksi takdirde önümüzdeki yıllarda Köse fasulyesinin yok olma tehlikesiyle karşı karşıya kalabileceğini belirterek, özellikle yerel yöneticileri coğrafi işareti olan kuru fasulyeye sahip çıkamaya davet etti.
Üretici desteklenmediği, piyasa dengelenmediği takdirde, sofralardaki yerini başka ülkelerin ürünü alabilir. Bu da sadece üreticiyi değil, tüketiciyi de uzun vadede daha pahalı ve düşük kaliteli ürünlere mahkum edebilir.
Uzmanlardan uyarı, tarımsal koruma şart
Tarım ekonomistleri, özellikle coğrafi işaretli ve stratejik ürünlerin korunması gerektiğine dikkat çekiyor. Köse fasulyesi gibi bölgeye özgü ürünlerin yalnızca ekonomik değil, kültürel bir değeri de olduğuna işaret eden uzmanlar, ithalatın plansız ve yoğun şekilde yapılmasının yerel üreticiyi sistem dışına ittiğini ve uzun vadede dışa bağımlılığı artırabileceğini ifade ediyor.
Korunmazsa kaybolur
Köse fasulyesi, sadece bir tarım ürünü değil; aynı zamanda bir marka, bir miras. Ancak plansız dış alımlar, maliyet baskısı ve piyasa kontrolsüzlüğü gibi etkenlerle yerli üreticinin motivasyonu kırılıyor. Üretici desteklenmediği, piyasa dengelenmediği takdirde, sofralardaki yerini başka ülkelerin ürünü alabilir. Bu da sadece üreticiyi değil, tüketiciyi de uzun vadede daha pahalı ve düşük kaliteli ürünlere mahkum edebilir.
